MINISTER GOSPODARKI
DR-4/MO/5189/1965W/99

Warszawa 1999.08.19

Pan Henryk LATARNIK
Przewodniczący Sekcji Krajowej
Zakładów Zaplecza Górnictwa
NSZZ "Solidarność"
ul. Armii Krajowej 51
40-698 Katowice

 Szanowny Panie Przewodniczący

W odpowiedzi na pismo z dnia 7 lipca 1999r. skierowanego do Pana Jerzego Buzka Premiera Rządu RP dotyczące "Tez programowych dla Premiera i Rządu RP w celu ratowania polskiego przemysłu budowy i remontu maszyn górniczych oraz. zakładów obsługi kopalń" opracowanych w dniu 7 lipca 1999r. na spotkaniu Przewodniczących Komisji Zakładowych/Międzyzakładowych NSZZ "Solidarność" zaplecza górniczego w Katowicach, uprzejmie informuję:

  1. Dotyczy regulowania zaległych należności płatniczych przez kopalnie i spółki węglowe
    W związku z pogorszeniem się popytu na węgiel kamienny nastąpiło obniżenie planowanych wyników finansowych. Z tego względu zostanie- przeprowadzona korekta programu reformy górnictwa węgla kamiennego. Podmioty sektora górniczego w miarę posiadanych środków starają się regulować w pierwszej kolejności obligatoryjne zobowiązania wobec kontrahentów i dostawców, w tym także podmiotów zaplecza górniczego.
  2. Dotyczy stworzenia mechanizmów przetargowych preferujących polskie maszyny górnicze, urządzenia i usługi specjalistyczne, a także remonty. Mechanizmy preferujące polskie maszyny górnicze zostały już stworzone w obecnie obowiązującym nowym regulaminie przetargowym na dostawy maszyn i urządzeń oraz materiałów i usług dla górnictwa węgla kamiennego. Preferencje dla krajowych przedsiębiorców zostały ujęte w formie organizowania przez spółki węglowe przetargów zamkniętych dla wyrobów krajowych w których udział produktu krajowego w wyrobie finalnym wynosi co najmniej 65 %. Takie rygory są nawet bardziej restrykcyjne dla importerów niż, w krajach zrzeszonych w Unii Europejskiej. W odniesieniu do remontów i naprawb maszyn górniczych przez małe firmy, które nie są upoważnione do świadczenia takich usług informujemy, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 14 kwietnia 1995 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych § 484 ust. 2 (Dz. U. nr 67 z 1995r. z późniejszymi zmianami), konserwacje oraz naprawy maszyn i urządzeń powinny być wykonane zgodnie z dokumentacją techniczno-ruchową producenta. Przepis ten pozwala producentom maszyn na wprowadzenie takich rygorów aby stosowane urządzenia nie stwarzały zagrożeń bezpieczeństwa pracy i ruchu zakładu górniczego w tym także po wykonanych remontach i modernizacjach. Problematyka ta nie może być uregulowana w sposób jednolity dla wszystkich wyrobów stosowanych w górnictwie, a jedynie indywidualnie dla każdej maszyny przez jej wytwórcę i jednostki certyfikujące lub dopuszczające maszyny na określonych warunkach do ruchu w podziemiach kopalń. Dodatkowe wymogi dotyczące remontów maszyn mogą producenci ustalać z użytkownikami na etapie sprzedaży w formie umów i warunków gwarancyjnych oraz usług serwisowych. W odniesieniu do udokumentowanych przypadków wątpliwości co do legalności posiadania dokumentacji remontowych przez firmy nie upoważnione do wykonywania remontów maszyn, najbardziej skuteczną drogą do wyegzekwowania swoich praw jest wystąpienie przez zainteresowanych na drogę prawną tak jak to się praktykuje w wielu innych krajach.
  3. Dotyczy wprowadzenia rządowych gwarancji dla transakcji eksportowych.
    Udzielenie rządowych gwarancji reguluje ustawa z dnia 8 maja 1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielonych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne, (Dz. U. Nr 79, poz. 484 z późn. zm.), która określa zasady i ogólne warunki oraz tryb ich udzielania. Udzielanie gwarancji jest uzależnione od złożenia zgodnie z § 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 sierpnia 1997 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania przez Skarb Państwa poręczeń lub gwarancji (Dz. U. Nr 99, poz. 606), stosownego wniosku przez ubiegający się o gwarancję podmiot. Wykorzystanie istniejących rozwiązań prawnych powinno zabezpieczyć interesy podmiotów zapleczu górniczego bez potrzeby wprowadzania obligatoryjnych rządowych gwarancji dla transakcji eksportowych, Możliwość podjęcia negocjacji dotyczących rządowych gwarancji na eksport polskich maszyn górniczych, powinna być rozpatrywana indywidualnie dla każdej transakcji z zachowaniem wymagań proceduralnych. Jeżeli polscy przedsiębiorcy przygotują odpowiednio umotywowane wnioski w tym zakresie, istnieje możliwość indywidualnego rozpatrzenia na określonych warunkach handlowych w tym rozliczeń finansowych poprzez spłaty zobowiązań dostawami maszyn i urządzeń dla górnictwa.
  4.  Dotyczy stworzenia mechanizmów organizowania nowych miejsc pracy.
    Restrukturyzację zatrudnienia w przedsiębiorstwach górniczych w tym rekonwersję zatrudnienia i restrukturyzację rynku pracy w otoczeniu górnictwa reguluje ustawa z dnia 26 listopada 1998 r, o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych (Dz. U. Nr 162, poz. 1112). Restrukturyzacja zatrudnienia i objęcie Górniczym Pakietem Socjalnym jednostek zaplecza, wymagałoby dodatkowych środków z budżetu państwa. Firmy te zatrudniają obecnie około 30 tyś. osób. W górnictwie nie wszystkie grupy zawodowe objęte są Górniczym Pakietem Socjalnym. Z różnych form osłonowych i aktywizujących korzystają obecnie głównie pracownicy zatrudnieni pod ziemią w przedsiębiorstwach górniczych i w przedsiębiorstwach robót górniczych, a począwszy od 1999 r, z przywilejów tych korzystają również pracownicy zakładów mechanicznej przeróbki węgla. Podmioty gospodarcze nie objęte Górniczym Pakietem Socjalnym spełniające warunki określona w uchwale Nr 29/99 Rady Ministrów z dnia 13 kwietnia 1999 r. w sprawie udzielania pomocy ze środków budżetowych pochodzących z pożyczki nr 3599/POL, przyznanej Rzeczypospolitej Polskiej przez Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju na podstawie umowy kredytowej z dnia 11 października 1993r. mogą skorzystać z dotacji lub pożyczki na cele związane z procesami restrukturyzacji lub likwidacji zakładów oraz zasilania w środki przeznaczone na osłony, w tym na odprawy.
  5. Dotyczy odblokowania ksiąg hipotecznych.
    Propozycja wystąpienia do Prezesa ZUS o odblokowanie ksiąg hipotetycznych zabukowanych w ramach zobowiązań finansowych kopalń wydaje się nieuzasadniona, bowiem fakt zabezpieczenia hipotecznego zobowiązań finansowych ZUS, prawnego punktu widzenia nie sianowi żadnej przeszkody w realizacji procesów restrukturyzacyjnych.
  6. Dotyczy umożliwienia przeznaczenia części długów spółek węglowych - kopalń w stosunku do zakładów producentów maszyn górniczych, zakładów remontowych, oraz, zakładów na usługach kopalń, na spłatę przez nich zobowiązań budżetowych wynikających tylko i wyłącznie z produkcji górniczej w drodze kompensacyjnej.
    Postulowane rozwiązanie może być rozważane tylko w ramach działań systemowych po uprzednim przeanalizowaniu skutków finansowych. Należy podkreślić, iż zakłady zaplecza posiadają różną strukturę kapitałową. Traktowanie tych jednostek jako integralnej części górnictwa nie mieści się w założeniach polityki państwa określonej w przyjętym w dniu 30 czerwca 1998 r. przez Radę Ministrów w programie "Reformy górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 1998-2002", gdzie restrukturyzacją sektora obejmuje się tylko kopalnie węgla kamiennego i przedsiębiorstwa robót górniczych, Traktowanie zakładów zaplecza na równi z górnictwem węglu kamiennego i objecie ich działaniami restrukturyzacyjnymi powodowałoby konieczność wydatkowania dodatkowych środków z budżetu państwa a zatem zmiany ustawy budżetowej. Należy również zaznaczyć, że w zdecydowanej większości podmiotów zaplecza górnictwa. Narodowe Fundusze Inwestycyjne posiadają większość kapitału (60 %) tych fabryk i są one faktycznie właścicielami sprywatyzowanych fabryk maszyn górniczych. Skarb Państwa posiada tylko 25 % udziału kapitałowego, a powstałe 15 % kapitału należy do załóg fabryk. Tak więc fabryki te są przedsiębiorstwami prywatnymi, które muszą być traktowane lak jak pozostałe firmy obce, świadczące usługi w górnictwie. Nie mogą być one zatem objęte działaniami restrukturyzacyjnymi tak jak górnictwo węgla kamiennego.

Podpisał:
MINISTER
Podsekretarz Stanu
Bernard Błaszczyk

Do wiadomości :
Sekretariat Prezesa Rady Ministrów
Dot. SJB-900-3(60)99