Strona bez nazwy

USTAWY

O związkach zawodowych
O rozwiązywaniu sporów zbiorowych
Społecznej Inspekcji Pracy
O emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Statut NSZZ "Solidarność"

Rozdział I - Nazwa, teren działania i siedziba

§1

Niezależny, Samorządny, Związek Zawodowy "Solidarność", zwany dalej Związkiem, powołany w wyniku protestu robotniczego i utworzony na podstawie porozumienia z dnia 31.08.1980 r. w Gdańsku pomiędzy Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym, a Komisją Rządową, opierając swoje działania na gruncie etyki chrześcijańskiej i katolickiej nauki społecznej, prowadzi działalność w zakresie obrony interesów pracowniczych oraz realizacji ich potrzeb materialnych, społecznych i kulturalnych.

§2

Terenem działania Związku jest obszar Rzeczypospolitej Polskiej. Związek może prowadzić działalność w zagranicznych jednostkach organizacyjnych zakładów pracy.

§3

Siedzibą władz krajowych jest Gdańsk.
Nazwa i znak graficzny "Solidarność" stanowią wyłączną własność Związku i podlegają ochronie prawnej.

Rozdział II - Postanowienia ogólne

§4

Związek jest niezależny od pracodawców, organów administracji państwowej, samorządu terytorialnego oraz organizacji politycznych i innych organizacji.

§5

Związek zrzesza pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę (także spółdzielczej umowy o pracę), a w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych zatrudnionych na podstawie członkostwa (wyboru, powołania, mianowania), jak również uczniów przyzakładowych szkół zawodowych świadczących pracę na rzecz zakładu pracy lub pobierających naukę zawodu, osoby wykonujące pracę nakładczą, osoby wykonujące prace na podstawie umowy agencyjnej, a także osoby czerpiące środki utrzymania z pracy wykonywanej na innej podstawie prawnej niż stosunek pracy. Członkami związku mogą być także bezrobotni, emeryci i renciści oraz osoby odbywające zastępczą służbę wojskową. Utrata zatrudnienia, a także powołanie do odbycia zasadniczej służby wojskowej nie oznaczają utraty członkostwa.
Osobom, które nie mają uprawnień do zrzeszania się w Związku, a które w sposób szczególny zasłużyły się dla Związku, Zjazd może nadać członkostwo honorowe Związku w oparciu o regulamin przedstawiony przez Komisję Krajową i zatwierdzony przez Krajowy Zjazd Delegatów.

§6

Celem Związku jest: obrona praw, godności i interesów pracowniczych członków Związku, a w szczególności:

ochrona interesów zdrowotnych, materialnych, socjalnych i kulturalnych członków oraz ich rodzin;
zabezpieczenie praw pracowniczych w zakresie wykonywanej pracy zawodowej, wynagrodzenia, warunków socjalno-bytowych oraz bezpieczeństwa i higieny pracy;
podejmowanie starań o zharmonizowanie prawidłowego działania zakładu pracy z interesami pracowników;
umacnianie rodziny oraz ochrona życia rodzinnego;
szerzenie demokratyzmu i umacnianie koleżeńskiej solidarności w stosunkach wzajemnych;
zapewnienie pracownikom warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych;
ochrona kultury i szeroko pojętej edukacji;
wpływ na kształtowanie polityki gospodarczej i społecznej;
kształtowanie aktywnej postawy działania dla dobra Ojczyzny;
podejmowanie działań na rzecz ochrony naturalnego środowiska człowieka;
pogłębianie wiedzy członków Związku;
przeciwdziałanie bezrobociu i pomoc bezrobotnym członkom Związku.

§7

Związek realizuje swoje cele przez:

reprezentowanie swoich członków wobec pracodawców, władz i organów administracji państwowej, samorządu terytorialnego oraz organizacji i instytucji społecznych;
zawieranie i wypowiadanie układów zbiorowych pracy oraz innych porozumień pomiędzy Związkiem a pracodawcą;
udzielanie pomocy prawnej i podejmowanie interwencji w przypadkach konfliktów między pracownikiem, a pracodawcą;
organizowanie i kierowanie akcjami protestacyjnymi załóg w przypadku istotnego naruszenia interesów pracowniczych, w szczególnie uzasadnionych przypadkach proklamowania strajku;
inicjowanie i organizowanie samopomocy członków Związku;
szkolenia związkowe i przekwalifikowania zawodowe;
informowanie członków o działaniach Związku oraz prowadzenie działalności prasowej i wydawniczej;
podejmowanie starań o zapewnienie członkom i ich rodzinom wczasów pracowniczych, zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, miejsc w żłobkach i przedszkolach dla ich dzieci oraz odpowiedni udział w świadczeniach z funduszu socjalnego i innych funduszy zakładu pracy;
przeciwdziałanie przejawom patologii społecznej;
popieranie inicjatyw w zakresie usprawnienia gospodarki, rozwoju kultury, oświaty, nauki i postępu technicznego;
prowadzenie działalności oświatowo-kulturalnej, tworzenie warunków do odpoczynku po pracy;
współdziałanie z organami władzy, administracji państwowej i samorządu terytorialnego w zakresie wynikającym z przepisów prawa;
sprawowanie kontroli nad warunkami bezpieczeństwa i higieny pracy; podejmowanie przewidzianych prawem działań w przypadku występowania zagrożeń dla życia i zdrowia pracowników, zapewnianie okresowej kontroli stanowisk pracy i zakazywanie swym członkom pracy na stanowiskach nie odpowiadających ustalonym warunkom;
współdziałanie ze służbą zdrowia w celu ochrony zdrowia pracowników i ich rodzin;
prowadzenie badań nad warunkami życia ogółu pracowników, w szczególności nad poziomem kosztów utrzymania;
publiczne opiniowanie projektów i przepisów dotyczących: życia ludzi pracy, reprezentacji pracowniczych, uczestnictwa pracowników w zarządzaniu, ustawodawstwa socjalnego oraz kluczowych decyzji: o podziale dochodu narodowego, kierunkach inwestycji, podziale funduszu spożycia społecznego, zaopatrzeniu rynku, gospodarce mieszkaniowej, kształtowaniu cen i płac; oraz innych sprawach istotnych dla ludzi pracy;
udzielanie pomocy materialnej członkom Związku;
powoływanie agend dla realizacji zadań statutowych;
prowadzenie działalności gospodarczej dla uzyskania środków przeznaczonych na realizację zadań statutowych.
tworzenie funduszy celowych, w tym strajkowego, szkoleniowego, eksperckiego i pomocy bezrobotnym;

§8

1. Członkowie Związku zrzeszają się na zasadzie terytorialno-branżowej, co oznacza, że:

podstawową jednostką organizacyjną Związku jest organizacja zakładowa zrzeszająca pracowników zatrudnionych w danym zakładzie pracy bez względu na zawód; status organizacji zakładowej posiada również międzyzakładowa organizacja związkowa zrzeszająca członków Związku zatrudnionych w miejscach pracy nie objętych działalnością zakładowej organizacji związkowej;
w przedsiębiorstwach i instytucjach wielozakładowych członkowie Związku mogą organizować się na zasadach określonych w pkt. 1 lub tworzyć - decyzją organizacji zakładowych - wspólne organy przedstawicielskie (Międzyzakładowe Komisje Koordynacyjne).
Międzyzakładowe Komisje Koordynacyjne działają zgodnie z Regulaminem uchwalonym przez Komisję Krajową;
osoby, które nie mogą się zrzeszać w macierzystych zakładach pracy, mogą tworzyć organizacje związkowe przy terenowych strukturach Związku;
zakładowa organizacja związkowa w miarę potrzeby tworzy niższe ogniwa, a w szczególności: organizacje wydziałowe (oddziałowe) i koła. Organizacja wydziałowa (oddziałowa), obejmująca swym działaniem część zakładu pracy znajdującą się na terenie regionu innego niż region obejmujący zasięgiem działania organizację zakładową, może być na wniosek komisji zakładowej zarejestrowana przez zarząd regionu, na terenie którego prowadzi faktyczną działalność związkową. Zasady działania, warunki i tryb rejestracji określa Komisja Krajowa w drodze uchwały;
podstawową jednostką terytorialną Związku jest region.
Utworzenie regionu oraz zmiana zasięgu jego działania wymaga akceptacji Komisji Krajowej;
zarząd regionu może tworzyć, na wniosek zainteresowanych komisji zakładowych, ogniwa pośrednie nie będące szczeblem władzy związkowej, określając ich strukturę, sposób powoływania, kompetencje oraz zasady finansowania;
w ramach Związku na szczeblach regionalnym i krajowym mogą istnieć struktury branżowe, zawodowe lub problemowe.

2. Związek może zawierać porozumienia o współdziałaniu z innymi związkami zawodowymi, jeśli statuty i działalność tych związków odpowiadają podstawowym zasadom określonym w niniejszym statucie.

§9

Władze związkowe wszystkich szczebli pochodzą z wyborów z uwzględnieniem postanowień §19. ust. 5 i §23. ust. 5. Wybory odbywają się na następujących zasadach:

1) kandydatem może być tylko:

a) osoba uprawniona do głosowania na posiedzeniu Zjazdu (zebrania, kongresu), podczas którego dokonuje się wyboru;

b) członek Związku należący do struktury dokonującej wyboru mogący wykazać się co najmniej pięcioletnim nieprzerwanym okresem przynależności do Związku bezpośrednio poprzedzającym wybór (jednakże bez uwzględnienia przerw przynależności do Związku spowodowanych niemożliwością należenia do NSZZ "Solidarność" wynikających z prawa powszechnego) oraz jeśli jego kandydatura w określonym przez ordynację wyborczą terminie uzyskała pisemne poparcie przez co najmniej 25% uprawnionych do głosowania;

2) nie ogranicza się liczby kandydatów;

3) głosuje się na poszczególnych kandydatów;

4) głosowanie jest tajne;

5) wybory są ważne, gdy bierze w nich udział co najmniej połowa liczby członków (delegatów);

6) przewodniczącego Komisji Krajowej, zarządu regionu, komisji zakładowej, rad sekretariatu i sekcji wybierają bezpośrednio delegaci (członkowie) uprawnieni do dokonywania jego wyboru;

7) funkcji związkowych nie można łączyć:

a) w zakładach pracy ze stanowiskiem kierownika zakładu pracy, jego zastępcy, głównego księgowego, radcy prawnego, kierownika działu kadr, kierownika wydziału w zakładach wielowydziałowych, a w spółdzielniach i spółkach z członkostwem w zarządzie, (zastrzeżenie: w spółdzielniach i spółkach, w których jest się w stosunku pracy) oraz z innymi stanowiskami kierowniczymi wymienionymi w uchwale interpretacyjnej Komisji Krajowej;

b) kierowniczym stanowiskiem w administracji państwowej i samorządowej;

c) z kierowniczą funkcją w instancjach organizacji politycznych z wyjątkami określonymi uchwałą Krajowego Zjazdu Delegatów przyjętą bezwzględną większością głosów uprawnionych do udziału w Zjeździe delegatów;

8) odwołanie członka władz związkowych odbywa się na takich zasadach, jak wybór;

9) delegaci wybierani są na okres kadencji.

10) członek Związku pozbawiony mandatu delegata na Zjazd (zebranie, kongres) może pełnić funkcje związkowe do czasu najbliższego posiedzenia Zjazdu (zebrania, kongresu), który musi podjąć decyzję o jego reelekcji lub odwołaniu z pełnionej funkcji.

Funkcją związkową, o której mowa w ust. 1 pkt 7 jest funkcja członka komisji zakładowej, zarządu regionu, Komisji Krajowej, rady sekcji i rady sekretariatu oraz komisji rewizyjnych.

§10

Podstawowe jednostki organizacyjne powstają z inicjatywy podjętej przez tymczasową komisję zakładową. Tymczasowa komisja zakładowa nabywa praw władzy związkowej z datą jej zawiązania i po zarejestrowaniu w zarządzie regionu. Tymczasowa komisja zakładowa działa do czasu wyborów statutowych władz podstawowej jednostki organizacyjnej.
Wybory statutowych władz przeprowadza się w ciągu trzech miesięcy od zarejestrowania w zarządzie regionu tymczasowej komisji zakładowej.
NSZZ "Solidarność" posiada osobowość prawną. Ponadto osobowość prawną posiadają: podstawowe jednostki organizacyjne w rozumieniu §8.ust.1 pkt1, organizacje regionalne oraz krajowe sekretariaty branżowe.
Związek nie odpowiada za zobowiązania jednostek organizacyjnych Związku posiadających osobowość prawną.
Zakończenie istnienia jednostki organizacyjnej Związku stwierdza władza Związku dokonująca jej rejestracji. Powoduje to wykreślenie organizacji z odpowiedniego rejestru, utratę prawa do używania nazwy i znaku NSZZ "Solidarność", a także niemożność występowania z roszczeniami finansowymi wobec Związku i utratę prawa do gospodarowania majątkiem organizacji, który przejmuje organizacja wyższego szczebla.

Rozdział III - Członkowie, ich prawa i obowiązki

§11

Członek Związku ma prawo:

uczestniczyć w ogólnych zebraniach Związku;
wybierać i odwoływać członków wszystkich władz Związku, oraz być wybieranym do tych władz;
uczestniczyć w ustalaniu zaleceń dla wybranych delegatów;
korzystać z pomocy Związku w ochronie praw pracowniczych i obywatelskich w razie ich naruszenia przez zakład pracy lub administrację państwową: w przypadkach tych Związek zobowiązany jest do zastosowania dostępnych mu środków obrony ze strajkiem włącznie. Związek może interweniować i udzielać pomocy w razie naruszenia innych praw członka Związku;
otrzymywać zasiłki z tytułu urodzenia dziecka i zgonu członka rodziny; w przypadku zgonu członka Związku zasiłek otrzymuje rodzina;
otrzymywać od Związku pomoc finansową w okresie pozostawania bez pracy na skutek działalności związkowej oraz w szczególnie uzasadnionych przypadkach losowych. Zakres i formy pomocy określa walne zebranie właściwego szczebla Związku;
korzystać z pomocy socjalnej Związku oraz urządzeń kulturalnych, sportowych i innych będących do dyspozycji Związku;
występować z wnioskami i postulatami do władz związkowych wszystkich szczebli;
być na bieżąco informowanym o wszelkich decyzjach i innych działaniach wszystkich instancji Związku;
brać udział w zebraniach, na których władze związkowe podejmują uchwały dotyczące jego osoby.

§12

Członek Związku jest zobowiązany:

przestrzegać postanowień statutu i uchwał władz Związku oraz regularnie płacić składki członkowskie;
brać udział w życiu związkowym;
uczestniczyć w plenarnych zebraniach związkowych w jednostkach organizacyjnych, do których należy oraz w posiedzeniach władz związkowych, do których został wybrany, a w szczególności w zebraniach sprawozdawczo-wyborczych;
solidarnie uczestniczyć w akcjach podejmowanych przez Związek oraz nie brać udziału - bez akceptacji władz Związku - w akcjach organizowanych przez inne związki zawodowe;
współdziałać w kształtowaniu właściwych stosunków współżycia między członkami załogi pracowniczej.

§13

Członek Związku nie może należeć do innego związku zawodowego. Nie dotyczy to NSZZ RI "Solidarność".

§14

Członkostwo Związku nabywa się z chwilą przyjęcia deklaracji członkowskiej uchwałą właściwej komisji zakładowej (międzyzakładowej lub wydziałowej). Od uchwały odmawiającej przyjęcia do Związku służy zainteresowanemu prawo odwołania do walnego zebrania organizacji zakładowej (międzyzakładowej względnie wydziałowej).

§15

Członkostwo Związku ustaje na skutek:

1) wystąpienia ze Związku;

2) skreślenia z rejestru członków;

3) wykluczenia;

4) zgonu.

Członka, który uporczywie nie wykonuje obowiązków członkowskich lub postępuje w sposób nie licujący z godnością członka Związku, właściwa komisja zakładowa (międzyzakładowa lub wydziałowa) może ukarać udzieleniem nagany, a w szczególnych przypadkach pozbawieniem członkostwa.
Skreślenie z rejestru członków następuje z powodu niepłacenia składek przez członka Związku przez okres 3 miesięcy. Skreślenie następuje po upływie terminu wyznaczonego przez komisję zakładową w pisemnym upomnieniu dotyczącym uiszczenia zaległych składek członkowskich, w okresie nie krótszym niż 1 miesiąc.
Od uchwały o skreśleniu lub wykluczeniu zainteresowanemu służy odwołanie w terminie 14 dni do zakładowego zebrania członków (delegatów), a od jego negatywnej decyzji do zarządu regionu w terminie 14 dni od daty doręczenia stosownej uchwały.

Do czasu podjęcia decyzji przez zakładowe zebranie członków (delegatów) bądź przez zarząd regionu uchwała ulega zawieszeniu. Decyzja zarządu regionu jest ostateczna.

§16

Komisje zakładowe, międzyzakładowe i wydziałowe prowadzą ewidencje członków i wydają legitymacje członkowskie.

Rozdział IV - Władze Związku

§17

Władzami krajowymi są:

Krajowy Zjazd Delegatów;
Komisja Krajowa;
Krajowa Komisja Rewizyjna

Kadencja władz trwa 4 lata.

§18

Do kompetencji Krajowego Zjazdu Delegatów należy:

1) uchwalenie zmian statutu;

2) uchwalenie ogólnego programu działania Związku;

3) ustalanie wysokości składki członkowskiej;

4) podejmowanie uchwał wiążących dla wszystkich struktur Związku, które nie zostały wyraźnie zastrzeżone w Statucie dla innych władz Związku oraz przedstawianie wszelkich stanowisk w imieniu Związku;

5) wybór przewodniczącego Komisji Krajowej;

6) wybór członków Komisji Krajowej zgodnie z postanowieniami §19 ust. 5 - oraz wybór członków Krajowej Komisji Rewizyjnej;

7) rozpatrywanie sprawozdań Komisji Krajowej i Krajowej Komisji Rewizyjnej oraz udzielanie absolutorium Komisji Krajowej.

8) nadawanie członkostwa honorowego Związku.

Krajowy Zjazd Delegatów zbiera się na sesje zwyczajną co najmniej raz w roku. Zwołuje go Komisja Krajowa. Na wniosek co najmniej 1/3 Zarządów Regionalnych, 1/5 delegatów na Krajowy Zjazd Delegatów lub Krajowej Komisji Rewizyjnej - Komisja Krajowa obowiązana jest zwołać nadzwyczajną sesję Zjazdu w ciągu 3 miesięcy od daty złożenia wniosku. W przypadku nie zwołania Krajowego Zjazdu Delegatów przez Komisję Krajową w tym terminie - zwołuje go Krajowa Komisja Rewizyjna.
W Krajowym Zjeździe Delegatów biorą udział delegaci organizacji regionalnych Związku wybrani na regionalnych walnych zebraniach. Sposób ich wyboru oraz liczbę delegatów z poszczególnych organizacji regionalnych ustala Komisja Krajowa proporcjonalnie do liczby członków w poszczególnych regionach.
Do ważności uchwał Krajowego Zjazdu Delegatów niezbędny jest udział w głosowaniu co najmniej połowy liczby delegatów.
Krajowy Zjazd Delegatów podejmuje uchwały zwykłą większością oddanych głosów. Przy uchwałach o zmianie statutu oraz uchwałach, o których mowa w §9 ust. 1 pkt 7 lic. c), obowiązuje bezwzględna większość głosów uprawnionych do udziału w Zjeździe delegatów. Uchwała o likwidacji Związku zapada bezwzględną większością głosów i staje się prawomocna z chwilą zatwierdzenia przez co najmniej połowę zarządów regionalnych grupujących nie mniej niż połowę członków Związku.
Uchwały zapadają w głosowaniu jawnym. Na żądanie co najmniej 1/10 obecnych delegatów przewodniczący Zjazdu zarządza tajne głosowanie.

§ 19

Komisja Krajowa jest władzą nadrzędną wobec zarządów regionów, rad sekretariatów i sekcji branżowych.

Do zakresu działania Komisji Krajowej należy:

1) reprezentowanie całego Związku wobec władz i organów administracji państwowej i gospodarczej a także innych organizacji i instytucji;

2)koordynowanie działań i uchwalanie wiążących ustaleń dla wszystkich struktur organizacyjnych Związku;

3) uchwalanie budżetu;

4) rejestrowanie krajowych struktur branżowych

5) zawieranie układów zbiorowych z możliwością scedowania swoich uprawnień na inne struktury Związku;

6) podejmowanie decyzji o wejściu w spór zbiorowy i o strajku o zasięgu ponadregionalnym;

7) wybór członków prezydium;

W skład prezydium wchodzą: przewodniczący, jego zastępca(-y), sekretarz, skarbnik oraz inni członkowie Komisji Krajowej w liczbie ustalonej przez Komisję Krajową.
Przewodniczący reprezentuje na zewnątrz Komisję Krajową; kieruje pracami KK i jej prezydium, obowiązany jest do nadzoru i egzekwowania wykonywania obowiązków przez członków Komisji Krajowej i jej prezydium. Dla pracowników zatrudnionych przez Komisję Krajową przewodniczący jest kierownikiem zakładu pracy w rozumieniu Kodeksu pracy.
Do kompetencji Prezydium Komisji Krajowej należy:

1) kierowanie bieżącą działalnością Związku zgodnie z uchwałami Krajowego Zjazdu Delegatów i wytycznymi Komisji Krajowej,

2) podejmowanie czynności prawnych przez co najmniej dwie osoby wskazane z jej składu,

3) podejmowanie decyzji finansowych zgodnie z uchwałami Komisji Krajowej.

W skład Komisji Krajowej wchodzą:

1) przewodniczący Komisji Krajowej;

2) przewodniczący zarządów regionów;

3) przewodniczący krajowych sekretariatów;

4) osoby wybrane przez Krajowy Zjazd Delegatów spośród delegatów;

§20

Krajowa Komisja Rewizyjna kontroluje Komisję Krajową i jej prezydium w zakresie działalności finansowej, zgodności działania z postanowieniami Statutu i uchwał Krajowego Zjazdu Delegatów.
Krajowa Komisja Rewizyjna jest uprawniona polecić dowolnej komisji rewizyjnej w naszym Związku podjęcie odpowiednich działań kontrolnych mieszczących się w jej kompetencjach oraz przekazania odpowiednich informacji i wyjaśnień.
Krajowa Komisja Rewizyjna jest uprawniona do kontroli, w podobnym zakresie jak kontroluje Komisję Krajową, wszelkich struktur Związku po uzyskaniu akceptacji Komisji Krajowej.
Krajowa Komisja Rewizyjna może także powołać specjalny zespół mediacyjny do rozpatrywania konfliktów wewnątrzzwiązkowych.
Krajowa Komisja Rewizyjna ma prawo - po uprzednim pisemnym upomnieniu - wnioskować do Komisji Krajowej o wykreślenie z krajowego rejestru regionów organizacji regionalnej uchylającej się od przekazywania miesięcznej składki do Komisji Krajowej przez okres 3 miesięcy.
Członek Krajowej Komisji Rewizyjnej nie może pełnić innych funkcji związkowych na szczeblu krajowym. Nie dotyczy to sprawowania mandatu delegata na Krajowy Zjazd Delegatów. Ponadto jest wyłączony z prac kontrolnych wobec struktury Związku, której jest członkiem.

§ 21

Władzami regionalnymi Związku są:

walne zebranie delegatów;
zarząd regionu
regionalna komisja rewizyjna;

Kadencja władz trwa 4 lata.

§22

Do kompetencji walnego zebrania delegatów należy:

1) uchwalenie programu działalności organizacji regionalnej Związku;

2) podejmowanie uchwał wiążących dla wszelkich struktur Związku działających w regionie, oprócz tych, których podejmowanie zostało wyraźnie zastrzeżone w Statucie dla innych władz i organów przedstawicielskich;

3) wybór przewodniczącego i ustalonej przez walne zebranie delegatów liczby członków zarządu regionu oraz członków regionalnej komisji rewizyjnej;

4) wybór delegatów na Krajowy Zjazd Delegatów;

5) rozpatrywanie sprawozdań zarządu regionu i regionalnej komisji rewizyjnej oraz udzielanie zarządowi regionu absolutorium;

6) ustalanie wysokości składek członkowskich w granicach określonych przez Krajowy Zjazd Delegatów (§18. ust. 1, pkt 3).

Sesje walnego zebrania delegatów zwołuje zarząd regionu. O częstotliwości sesji zwyczajnych rozstrzyga walne zebranie delegatów. Zarząd regionu musi zwołać sesję nadzwyczajną na wniosek regionalnej komisji rewizyjnej, komisji zakładowych reprezentujących co najmniej 1/5 członków organizacji regionalnej Związku lub 1/5 delegatów na walne zebranie delegatów. Jeśli zarząd regionu nie zwoła walnego zebrania delegatów w ciągu miesiąca od złożenia wniosku zwołuje je regionalna komisja rewizyjna.
W walnym zebraniu delegatów biorą udział delegaci organizacji związkowych, w tym organizacji wydziałowych i oddziałowych zarejestrowanych przez zarząd regionu zgodnie z §8 ust. 1 pkt 4. Sposób ich wyboru oraz liczbę delegatów poszczególnych organizacji ustala zarząd regionu proporcjonalnie do liczby członków. W przypadku, gdy organizacją związkową jest organizacja zakładowa, której organizacja wydziałowa (oddziałowa) została zarejestrowana przez inny zarząd regionu zgodnie z §8 ust. 1 pkt 4, wówczas do liczby członków tej organizacji zakładowej nie wlicza się liczby członków wszystkich organizacji wydziałowych i oddziałowych stanowiących okręgi wyborcze w innych regionach.
Do ważności uchwał walnego zebrania delegatów niezbędny jest udział w głosowaniu co najmniej połowy delegatów.
Walne zebranie delegatów podejmuje uchwały zwykłą większością głosów.
Do podejmowania uchwał stosuje się postanowienia §18. ust. 6.

§23

Zarząd regionu jest władzą nadrzędną wobec komisji zakładowych i regionalnych struktur branżowych.

Do zakresu działania zarządu regionu należy:

1) wybór członków prezydium zarządu regionu z wyjątkiem przewodniczącego;

2) reprezentowanie organizacji regionalnej Związku wobec pracodawców, władz i organów administracji państwowej i gospodarczej, samorządu terytorialnego, a także innych organizacji i instytucji właściwego regionu. W sprawach o charakterze ponadregionalnym wykraczających poza kompetencje władz i organów administracji na terenie działania regionu, zarząd występuje poprzez władze krajowe Związku.

3) ustalanie wytycznych bieżącej działalności organizacji regionalnej Związku;

4) okresowa ocena pracy prezydium zarządu regionu;

5) uchwalenie budżetu organizacji regionalnej;

6) podejmowanie decyzji w sprawie strajku.

Liczbę członków zarządu regionu ustala walne zebranie delegatów.
W skład prezydium zarządu regionu wchodzą: przewodniczący, jego zastępca(-y), sekretarz, skarbnik oraz inni członkowie zarządu regionu w liczbie ustalonej przez walne zebranie delegatów. Walne zebranie delegatów może upoważnić zarząd regionu do ustalenia liczby członków prezydium.
Do określenia kompetencji i obowiązków przewodniczącego zarządu regionu stosuje się odpowiednio §19. ust. 3.
W skład zarządu regionu wchodzą:

1) przewodniczący zarządu regionu;

2) członkowie wybrani przez walne zebranie delegatów;

3) wybrani przedstawiciele regionalnych struktur branżowych zgodnie z ustaleniami dokonanymi przez walne zebranie delegatów.

§24

Do kompetencji prezydium zarządu regionu należy:

stosuje się odpowiednio §19. ust. 4;
Występowanie do zarządu regionu z wnioskiem o podjęcie strajku o zasięgu ponadzakładowym w granicach regionu.

§25

Do określenia uprawnień regionalnej komisji rewizyjnej stosuje się odpowiednio §20, z tym, że regionalna komisja rewizyjna kontroluje również zgodność działań zarządu regionu i jego prezydium z uchwałami Komisji Krajowej i walnego zebrania delegatów.

§26

Władzami organizacji zakładowej są:

1) zakładowe zebranie członków lub zakładowe zebranie delegatów;

2) komisja zakładowa;

3) zakładowa komisja rewizyjna.

Do kompetencji i funkcjonowania władz zakładowych stosuje się odpowiednie postanowienia statutu dotyczące władz organizacji regionalnych Związku, z tym że:

1) zakładowe zebrania członków (delegatów) ustalają wewnętrzną strukturę organizacji zakładowej;

2) w sprawach o charakterze ponadzakładowym wykraczających poza kompetencje pracodawcy (organu założycielskiego) komisja zakładowa występuje poprzez swoje władze regionalne lub regionalne struktury branżowe w ramach ich uprawnień;

3) do kompetencji komisji zakładowej należy również realizowanie uprawnień wynikających z Kodeksu pracy i Ustawy o Związkach Zawodowych (w większych zakładach pracy funkcje te mogą wykonywać - na podstawie uprawnienia komisji zakładowej komisje wydziałowe lub prezydium komisji zakładowej), a w szczególności:

a) podejmowanie uchwał co do przeznaczenia funduszu socjalnego i mieszkaniowego w zakresie, w jakim należy to w myśl obowiązujących przepisów do związków zawodowych;

b) podejmowanie uchwał w przedmiocie zatrudnienia, awansowania, premiowania i nagradzania pracowników oraz rozwiązywania umów o pracę w zakresie, w jakim przewidują to przepisy prawa pracy: w większych zakładach pracy funkcje te wykonuje komisja wydziałowa i prezydium komisji zakładowej;

c) zawieranie z pracodawcą umów ustalających warunki pracy i płacy.

4) komisja zakładowa może powołać prezydium, któremu przekaże część swoich kompetencji.

5) W szczególnie uzasadnionych specyfiką zakładu pracy przypadkach, zarząd regionu może wyrazić zgodę na przeprowadzenie na wniosek komisji zakładowej wyborów poza miejscem obrad zakładowego zebrania członków. Dla wyborów odbywających się zgodnie z powyższą zasadą nie obowiązuje wymóg § 9 ust. 1 pkt 1.

Liczbę członków władz, o których mowa w ust. 1 pkt. 2 i 3 ustala zakładowe zebranie członków (delegatów).

§27

Do władz organizacji międzyzakładowych w rozumieniu §8, ich kompetencji i funkcjonowania stosuje się odpowiednie postanowienia odnoszące się do organizacji zakładowych.

§28

Kołem i jego pracami kieruje komisja koła wybrana przez ogólne zebranie członków koła.
Przewodniczący koła pełni funkcje opiniodawcze w sprawach koła i jego członków.
Komisja zakładowa, wydziałowa lub międzywydziałowa może zlecić załatwienie spraw określonych w §26. ust. 2 pkt 3 lit. b) przewodniczącym lub komisjom kół.

Rozdział V - Struktury branżowe

§29

Strukturami branżowymi są:

a) sekcje regionalne;

b) sekretariaty regionalne;

c) sekcje krajowe;

d) sekretariaty krajowe.

Działalność struktur branżowych jest finansowana przez Komisję Krajową na zasadach zawartych w uchwale finansowej Krajowego Zjazdu Delegatów oraz zgodnie z §50. ust. 5 niniejszego Statutu.

§30

Regionalne sekcje branżowe powoływane są przez zainteresowane podstawowe jednostki organizacyjne Związku i rejestrowane przez zarząd regionu na podstawie uchwał zainteresowanych jednostek organizacyjnych i regulaminów wewnętrznych zatwierdzanych przez zarząd regionu.
Decyzje o odmowie rejestracji podejmuje zarząd regionu.

Od tej decyzji przysługuje prawo odwołania w ciągu 14 dni do zarządu regionu, który podejmuje ostateczną decyzję większością 2/3 głosów po zasięgnięciu opinii regionalnej komisji rewizyjnej.

Władzami branżowej sekcji regionalnej są:

a) walne zebranie delegatów;

b) rada sekcji regionalnej;

c) komisja rewizyjna sekcji.

Decyzje o powstaniu sekretariatów regionalnych oraz o reprezentacji branż i zawodów we władzach regionalnych podejmuje walne zebranie delegatów regionu

§31

Sekcje krajowe są powoływane przez sekcje regionalne danej branży i rejestrowane przez Komisję Krajową na podstawie uchwał zainteresowanych sekcji regionalnych i regulaminów wewnętrznych zatwierdzanych przez Komisję Krajową.
Decyzję o odmowie rejestracji podejmuje Komisja Krajowa zgodnie z zasadami określonymi w §30. ust.
Władzami branżowej sekcji krajowej są:

a) walne zebranie delegatów;

b) rada sekcji krajowej;

c) komisja rewizyjna sekcji.

W przypadkach szczególnych Komisja Krajowa może zarejestrować sekcję krajową, która nie będzie powoływana przez sekcje regionalne lub też zezwolić na przynależność do sekcji krajowej podstawowych jednostek organizacyjnych Związku z regionów, w których nie istnieją sekcje regionalne.

Rejestrując taką sekcję krajową Komisja Krajowa ustala jej wewnętrzną strukturę.

§32

Sekcje krajowe mogą łączyć się w krajowe sekretariaty branżowe na zasadach określonych przez Komisję Krajową.
Władzami sekretariatów są:

a) kongres sekretariatu;

b) rada sekretariatu;

c) komisja rewizyjna sekretariatu.

Liczba sekretariatów nie może przekroczyć 15.

Ponadto tworzy się Krajowy Sekretariat Emerytów i Rencistów.

Przewodniczący rad sekretariatów wchodzą w skład Komisji Krajowej.

§33

Wszystkie władze struktur branżowych pochodzą z wyboru zgodnie z §9 niniejszego Statutu.

§34

Wszystkie struktury branżowe określone w paragrafach 29, 30, 31 i 32 stanowią poprzez swe władze reprezentację wchodzących w ich skład podstawowych jednostek organizacyjnych Związku wobec odpowiednich władz związkowych, pracodawców, organów administracji państwowej, samorządu terytorialnego oraz organizacji związkowych krajowych i zagranicznych wyłącznie w sprawach dotyczących danej branży, odpowiednio z upoważnienia władz krajowych albo regionalnych.

§35

Struktury branżowe przygotowują lub opiniują projekty zbiorowych układów pracy, opiniują projekty aktów prawnych dotyczących danej branży lub zakładu oraz wykonują inne zadania zlecone przez władze Związku.
Rada sekretariatu krajowego może zawrzeć układ zbiorowy pracy w imieniu Związku w zakresie swej branży, a także upoważnić radę sekcji krajowej do zawarcia stosownego zbiorowego układu pracy.
Emeryci, renciści i bezrobotni mogą zrzeszać się w organizacjach zakładowych lub tworzyć oddzielne organizacje terenowe będące na statusie organizacji międzyzakładowych.
Na szczeblu regionalnym emeryci i renciści mogą tworzyć regionalne sekcje emerytów i rencistów, które mogą zrzeszać się w Krajowym Sekretariacie Emerytów i Rencistów.

§36

Na każdym szczeblu struktury Związku mogą powstawać sekcje zawodowe i problemowe, powoływane przez zainteresowane organizacje zakładowe i rejestrowane odpowiednio przez zarząd regionu lub Komisję Krajową.

Rozdział VI - Strajk

§37

Spory z pracodawcą lub administracją państwową winny być rozstrzygane w drodze negocjacji, a gdy nie da to rezultatów, Związek może podjąć akcję protestacyjną do strajku włącznie.

§38

Strajk może być strajkiem ostrzegawczym lub strajkiem właściwym.

1) w przypadku, gdy okoliczności na to zezwalają, strajk właściwy należy poprzedzić strajkiem ostrzegawczym;

2) strajk właściwy trwa do chwili, gdy odpowiednie władze związkowe ogłoszą jego zakończenie. Zakończenie strajku może być przedmiotem porozumienia z pracodawcą lub władzami państwowymi.

Jeżeli przyczyną strajku jest konflikt w jednym zakładzie pracy, strajk może być ogłoszony tylko na wniosek uchwalony przez bezwzględną większość członków organizacji zakładowej Związku.
W przypadku, gdy przyczyną strajku są okoliczności inne niż wymienione w ust. 2, decyzję o jego podjęciu podejmuje zarząd regionu, określając jednocześnie zasięg strajku. Decyzję o podjęciu strajku o zasięgu ponadregionalnym podejmuje Komisja Krajowa.
Zastosowanie represji w stosunku do władz Związku i uniemożliwienie im tą drogą podjęcia stosownej decyzji upoważnia załogi zakładów do podjęcia natychmiastowej akcji strajkowej.
W przypadku, gdy ogłoszenie strajku w jednym zakładzie nie przyniesie rezultatu, władze związkowe krajowe lub regionalne mogą ogłosić strajk solidarnościowy.

§39

Powyższe postanowienia nie mają zastosowania do pracowników zakładów, które z uwagi na pełnione funkcje nie mogą strajkować. Dla poparcia ich żądań może być ogłoszony strajk solidarnościowy.

Rozdział VII - Ośrodek Prac Społeczno-Zawodowych i Wydawnictwa

§ 40

W ramach Związku działa Ośrodek Prac Społeczno-Zawodowych, prowadzący badania nad warunkami życia i pracy, jak również kosztami utrzymania ogółu pracowników oraz przygotowujący ekspertyzy w zakresie polityki społeczno-gospodarczej dla potrzeb Związku.
Strukturę Ośrodka, jego funkcjonowanie i fundusze określa Prezydium Komisji Krajowej Związku.
Organizacje regionalne Związku mogą powoływać podobne ośrodki zajmujące się problematyką regionu, zawodów i branż.

§ 41

Związek dysponuje własnymi środkami przekazu informacji. O ich statusie decydują władze związkowe odpowiednich szczebli.

Rozdział VIII - Zasady postępowania w przypadku naruszania przez władze Związku statutu oraz uchwał władz Związku

§ 42

Władze Związku wszystkich szczebli i struktur zobowiązane są do prowadzenia działalności związkowej zgodnie z postanowieniami Statutu oraz uchwałami władz zwierzchnich.
Prowadzenie przez władze Związku działalności sprzecznej ze Statutem lub uchwałami władz zwierzchnich Związku powoduje wszczęcie procedury postępowania przewidzianej w niniejszym rozdziale.

§ 43

Zarząd regionu z własnej inicjatywy lub na wniosek regionalnej komisji rewizyjnej może podjąć uchwałę o zawieszeniu działalności komisji zakładowej prowadzącej działalność sprzeczną ze Statutem, uchwałami Krajowego Zjazdu Delegatów, Komisji Krajowej, walnego zebrania delegatów regionu lub zarządu regionu, po uprzednim wyznaczeniu terminu co najmniej 14 dni na dostosowanie tejże działalności do obowiązującego prawa wewnątrzzwiązkowego.
W okresie zawieszenia działalności komisji zakładowej jej statutowe obowiązki i uprawnienia z wyłączeniem uprawnień zawartych w §14. oraz §15. ust.2 i ust.3 przejmuje zarząd regionu lub wskazany przez niego zarząd komisaryczny.
W przypadku podjęcia przez zarząd regionu uchwały, o której mowa w ust.1, komisja rewizyjna zawieszonej komisji zakładowej zobowiązana jest do zwołania zakładowego (międzyzakładowego) zebrania członków (delegatów) i przeprowadzenia wyborów do nowej komisji zakładowej (międzyzakładowej) w ciągu miesiąca od uchwały zarządu regionu .
W razie nie zwołania zebrania, o którym mowa w ust.3, zwołuje je zarząd komisaryczny. Gdy nowowybrana komisja zakładowa prowadzi działalność sprzeczną ze Statutem lub uchwałami władz zwierzchnich, zarząd regionu może podjąć uchwałę o skreśleniu jej regionalnego rejestru organizacji zakładowych (międzyzakładowych).
Od decyzji o zawieszeniu i skreśleniu z rejestru zainteresowanej organizacji służy prawo odwołania w terminie 14 dni do zarządu regionu. Zarząd regionu może podtrzymać swoją decyzję większością 2/3 głosów. Decyzja zarządu regionu jest ostateczna.
Procedurę przewidzianą w ust. 1-5 stosuje się odpowiednio wobec regionalnych struktur branżowych.

§44

Postanowienia §43. mają odpowiednie zastosowanie w przypadku naruszenia Statutu lub uchwał władz zwierzchnich przez zarząd regionu, sekretariaty krajowe i krajowe sekcje.

§45

W razie podjęcia przez Komisję Krajową decyzji, która zdaniem Krajowej Komisji Rewizyjnej narusza Statut lub uchwały Krajowego Zjazdu Delegatów, Krajowa Komisja Rewizyjna ma prawo zażądać głosowania imiennego, a gdy wyżej wymieniona działalność jest prowadzona w dalszym ciągu, Krajowa Komisja Rewizyjna zobowiązana jest do pisemnego powiadomienia o tych okolicznościach delegatów na Krajowy Zjazd Delegatów.
W przypadku poinformowania delegatów o okolicznościach, o których mowa w ust.1 i złożenia do Krajowej Komisji Rewizyjnej przez co najmniej 1/5 delegatów indywidualnych wniosków o zwołanie nadzwyczajnej sesji Krajowego Zjazdu Delegatów, Krajowa Komisja Rewizyjna zobowiązana jest do zwołania Krajowego Zjazdu w terminie 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku, o którym mowa wyżej.

§46

Regionalna komisja rewizyjna w przypadku stwierdzenia naruszeń Statutu lub uchwał władz Związku w trakcie wyborów władz organizacji zakładowej, wnioskuje do zarządu regionu o unieważnienie wyborów i przeprowadzenie ponownych.
Wniosek może być złożony nie później niż w terminie 30 dni od daty złożenia w zarządzie regionu dokumentów wyborczych organizacji zakładowej.
Zarząd regionu po podjęciu decyzji może zobowiązać komisję zakładową lub zakładową komisję rewizyjną do przeprowadzenia wyborów w ciągu miesiąca.
W przypadku nie przeprowadzenia wyborów w odpowiednim terminie zarząd regionu na wniosek regionalnej komisji rewizyjnej skreśla z rejestru odpowiednią zakładową organizację związkową.
Od decyzji zarządu regionu zainteresowanym służy prawo odwołania zgodnie z postanowieniami § 43. ust. 5.

Rozdział IX - Fundusze i majątek Związku

§47

Majątek Związku stanowią nieruchomości, ruchomości, prawa, gotówka, papiery wartościowe i inne aktywa.
Fundusze związku tworzone są z:

1) składek członkowskich;

2) wpłat członkowskich na fundusze celowe;

3) darowizn, zapisów i dotacji;

4) dochodów z majątku Związku oraz prowadzonej - za zgodą odpowiednich władz Związku - działalności gospodarczej;

5) imprez kulturalnych, sportowych itp.

§48

Fundusze przeznaczone są na finansowanie działalności statutowej, a w szczególności na działalność organizacyjną, informacyjną, szkoleniową, socjalną i kulturalno-oświatową Związku oraz na działalność humanitarną.

§49

Podstawą działalności finansowej władz Związku są budżety obejmujące wszystkie środki będące w dyspozycji tych władz.
Budżety uchwala się na okresy kwartalne, półroczne lub roczne.
Budżety Związku są jawne, a ich realizacja musi być częścią sprawozdania wobec właściwych organów Związku.

§50

Wysokość składki członkowskiej określa uchwała finansowa podejmowana przez Krajowy Zjazd Delegatów.
Szczegółowe zasady płatności, zasady podziału kwot uzyskanych z tych składek między organizacje zakładowe (międzyzakładowe), regionalne, sekcje i sekretariaty branżowe oraz wysokość składki w sytuacjach szczególnych określa Krajowy Zjazd Delegatów uchwale finansowej.
Krajowy Zjazd Delegatów ustala równocześnie zasady finansowania świadczeń socjalnych (zasiłki statutowe, zapomogi).
W pokrywaniu kosztów działania władz ogólnozwiązkowych uczestniczą organizacje regionalne na zasadach określonych przez Krajowy Zjazd Delegatów.
Podstawowe jednostki organizacyjne tworzące struktury branżowe na szczeblu regionalnym i krajowym mogą uczestniczyć w finansowaniu ich działalności według regulaminów sekcji lub regulaminów sekretariatów.
Wobec organizacji zakładowych i regionalnych nie partycypujących (według określonych przez Krajowy Zjazd Delegatów zasad) w kosztach działania władz wyższego szczebla mogą być zastosowane sankcje, od upomnienia do skreślenia z rejestru Związku włącznie.

Rozdział X - Postanowienia końcowe

§51

W sprawach nie objętych postanowieniami Statutu lub spornych dotyczących jego interpretacji decyzje podejmuje Komisja Krajowa, która może również dokonać interpretacji uchwał Krajowego Zjazdu Delegatów.
Interpretację Statutu lub uchwały Krajowego Zjazdu Delegatów dokonaną przez Komisję Krajową ocenia - na wniosek Krajowej Komisji Rewizyjnej - Krajowy Zjazd Delegatów.

§52

Po uchwale Krajowego Zjazdu Delegatów o likwidacji Związku, Krajowy Zjazd Delegatów podejmuje decyzję o przeznaczeniu majątku NSZZ "Solidarność".
Decyzja ta wchodzi w życie po uprawomocnieniu się uchwały o likwidacji zgodnie z § 18. ust. 5.

§53

Zakończenie każdej kadencji władzy Związku rozpoczętej przed 1996 r. następuje w terminie zgodnym z ustaleniami w chwili rozpoczęcia kadencji. Ustalenia § 17 i§ 21 obowiązują od kadencji następującej po powyższej.