Statut NSZZ "Solidarność"
USTAWY
O związkach zawodowych
O rozwiązywaniu sporów
zbiorowych
Społecznej Inspekcji
Pracy
O emeryturach i rentach z
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
USTAWA
z dnia 23 maja 1991 r.
o związkach zawodowych.
(Dz. U. z dnia 26 czerwca 1991 r.)
Rozdział
1
Przepisy
ogólne
Art. 1.
- Związek
zawodowy jest dobrowolną i samorządną organizacją
ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich
praw, interesów zawodowych i socjalnych.
- Związek
zawodowy jest niezależny w swojej działalności
statutowej od pracodawców, administracji państwowej i
samorządu terytorialnego oraz od innych organizacji.
- Organy
państwowe, samorządu terytorialnego i pracodawcy
obowiązani są traktować jednakowo wszystkie związki
zawodowe.
Art. 2.
- Prawo
tworzenia i wstępowania do związków zawodowych mają
pracownicy bez względu na podstawę stosunku pracy,
członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz
osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej,
jeżeli nie są pracodawcami.
- Osobom
wykonującym pracę nakładczą przysługuje prawo
wstępowania do związków zawodowych działających w
zakładzie pracy, z którym nawiązały umowę o pracę
nakładczą.
- Przejście
na emeryturę lub rentę nie pozbawia osób, o których
mowa w ust. 1 i 2, prawa przynależności i wstępowania
do związków zawodowych.
- Osoby
bezrobotne w rozumieniu przepisów o zatrudnieniu
zachowują prawo przynależności do związków
zawodowych, a jeśli nie są członkami związków
zawodowych, mają prawo wstępowania do związków
zawodowych w przypadkach i na warunkach określonych
statutami związków.
- Prawo
tworzenia i wstępowania do związków zawodowych w
zakładach pracy przysługuje również osobom
skierowanym do tych zakładów w celu odbycia służby
zastępczej.
- Do praw
związkowych funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej
i Służby Więziennej oraz strażaków Państwowej
Straży Pożarnej stosuje się odpowiednio przepisy
niniejszej ustawy, z uwzględnieniem ograniczeń
wynikających z odrębnych ustaw.
- Przepisy
ustawy dotyczące pracowników stosuje się odpowiednio
również do innych osób, o których mowa w ust. 1-6.
Art. 3.
Nikt nie może ponosić ujemnych następstw z powodu
przynależności do związku zawodowego lub pozostawania poza nim
albo wykonywania funkcji związkowej. W szczególności nie może
to być warunkiem nawiązania stosunku pracy i pozostawania w
zatrudnieniu oraz awansowania pracownika.
Art. 4.
Związki zawodowe reprezentują pracowników i inne osoby, o
których mowa w art. 2, a także bronią ich godności, praw oraz
interesów materialnych i moralnych, zarówno zbiorowych, jak i
indywidualnych.
Art. 5.
Związki zawodowe mają prawo reprezentowania interesów
pracowniczych na forum międzynarodowym.
Art. 6.
Związki zawodowe współuczestniczą w tworzeniu korzystnych
warunków pracy, bytu i wypoczynku.
Art. 7.
- W zakresie
praw i interesów zbiorowych, związki zawodowe
reprezentują wszystkich pracowników, niezależnie od
ich przynależności związkowej.
- W sprawach
indywidualnych stosunków pracy związki zawodowe
reprezentują prawa i interesy swoich członków. Na
wniosek pracownika nie zrzeszonego związek zawodowy
może podjąć się obrony jego praw i interesów wobec
pracodawcy.
Art. 8.
Na zasadach przewidzianych w niniejszej ustawie oraz w ustawach
odrębnych związki zawodowe kontrolują przestrzeganie
przepisów dotyczących interesów pracowników, emerytów,
rencistów, bezrobotnych i ich rodzin.
Art. 9.
Statuty oraz uchwały związkowe określają swobodnie struktury
organizacyjne związków zawodowych. Zobowiązania majątkowe
mogą podejmować wyłącznie statutowe organy struktur
związkowych posiadających osobowość prawną.
Art. 10.
Zasady członkostwa w związku zawodowym oraz sprawowania funkcji
związkowych ustalają statuty i uchwały statutowych organów
związkowych.
Art. 11.
- Związki
zawodowe mają prawo tworzyć ogólnokrajowe zrzeszenia
(federacje) związków zawodowych.
- Ogólnokrajowe
związki zawodowe i zrzeszenia związków zawodowych
mogą tworzyć ogólnokrajowe organizacje
międzyzwiązkowe (konfederacje).
- Organizacje
związkowe, w tym federacje i konfederacje, mają prawo
tworzenia i wstępowania do międzynarodowych organizacji
pracowników.
Rozdział
2
Tworzenie
związków zawodowych
Art. 12.
- Związek
zawodowy powstaje z mocy uchwały o jego utworzeniu,
podjętej przez co najmniej 10 osób uprawnionych do
tworzenia związków zawodowych.
- Osoby,
które podjęły uchwałę o utworzeniu związku
zawodowego, uchwalają statut i wybierają komitet
założycielski w liczbie od 3 do 7 osób.
Art. 13. Statut
związku zawodowego określa w szczególności:
- nazwę
związku,
- siedzibę
związku,
- terytorialny
i podmiotowy zakres działania,
- cele i
zadania związku oraz sposoby i formy ich realizacji,
- zasady
nabywania i utraty członkostwa,
- prawa i
obowiązki członków,
- strukturę
organizacyjną związku ze wskazaniem, które z jednostek
organizacyjnych związku mają osobowość prawną,
- sposób
reprezentowania związku oraz osoby upoważnione do
zaciągania zobowiązań majątkowych w imieniu związku,
- organy
związku, tryb ich wyboru i odwołania, zakres ich
kompetencji oraz okres kadencji,
- źródła
finansowania działalności związku oraz sposób
ustanawiania składek członkowskich,
- zasady
uchwalania i zmian statutu,
- sposób
rozwiązania związku i likwidacji jego majątku.
Art. 14.
- Komitet
założycielski w terminie 30 dni od dnia utworzenia
związku zawodowego składa wniosek o rejestrację
związku w sądzie wojewódzkim właściwym miejscowo ze
względu na siedzibę związku. Po bezskutecznym upływie
tego terminu uchwała o utworzeniu związku zawodowego
traci moc.
- Sąd
odmówi rejestracji związku zawodowego, jeżeli nie
zostały spełnione wymagania określone w art. 12 i art.
13 lub jeżeli statut związku jest niezgodny z
przepisami ustawy.
- Postanowienie
sądu w przedmiocie rejestracji związku podlega
zaskarżeniu do sądu apelacyjnego.
Art. 15.
- Związek
zawodowy oraz jego jednostki organizacyjne wskazane w
statucie nabywają osobowość prawną z dniem
zarejestrowania.
- Związki
międzybranżowe ogólnokrajowe i zrzeszenia
międzybranżowe ogólnokrajowe są rejestrowane przez
Sąd Wojewódzki w Warszawie.
Art. 16.
- Związek
zawodowy zawiadamia niezwłocznie właściwy sąd o
zmianie statutu. Zmiana wchodzi w życie z upływem 14
dni od dnia zawiadomienia, jeżeli sąd nie zgłosił
wcześniej zastrzeżeń co do jej zgodności z prawem.
- W razie
zgłoszenia zastrzeżeń, o których mowa w ust. 1, sąd
zawiadamia o nich związek zawodowy i wyznacza rozprawę
dla ich rozpatrzenia w terminie 30 dni od dnia
zawiadomienia przez związek o zmianie statutu.
- Art. 18
ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio.
Art. 17.
1. Sąd skreśla związek zawodowy z rejestru, gdy:
- wskazany
w statucie organ podjął uchwałę o rozwiązaniu
związku,
- zakład
pracy, w którym dotychczas działał związek
zawodowy, został wykreślony z właściwego rejestru
z powodu likwidacji lub upadłości tego zakładu
albo jego przekształcenia organizacyjno-prawnego,
uniemożliwiającego kontynuowanie działalności
tego związku,
- liczba
członków związku utrzymuje się poniżej 10 przez
okres dłuższy niż 3 miesiące.
2. Okoliczności
wskazane w ust. 1 sąd stwierdza z urzędu lub na wniosek
związku zawodowego.
3. Postanowienie
sądu o skreśleniu z rejestru podlega zaskarżeniu do sądu
apelacyjnego.
Art. 18.
- Sprawy
dotyczące rejestracji związków zawodowych są
rozpatrywane w trybie przepisów Kodeksu postępowania
cywilnego o postępowaniu nieprocesowym.
- Sprawy, o
których mowa w ust. 1, sąd rozpatruje w terminie 14 dni
od dnia złożenia wniosku.
- Postępowanie
rejestracyjne jest wolne od opłat sądowych.
- Minister
Sprawiedliwości określi w drodze rozporządzenia
szczegółowy tryb postępowania w sprawach, o których
mowa w ust. 1, oraz wzór i sposób prowadzenia rejestru
związków zawodowych.
Rozdział
3
Uprawnienia
związków zawodowych
Art. 19.
- Ogólnokrajowa
organizacja międzyzwiązkowa, a także ogólnokrajowy
związek zawodowy reprezentatywny dla pracowników
większości zakładów pracy mają prawo opiniowania
założeń i projektów ustaw oraz aktów wykonawczych do
tych ustaw w zakresie objętym zadaniami związków
zawodowych.
- Organy
władzy i administracji państwowej oraz organy
samorządu terytorialnego kierują założenia albo
projekty aktów prawnych, o których mowa w ust. 1, do
odpowiednich władz statutowych związku, określając
termin przedstawienia opinii, nie krótszy jednak niż 30
dni. Nieprzedstawienie opinii we wskazanym terminie
uważa się za rezygnację z prawa jej wyrażenia.
- W razie
odrzucenia w całości lub w części stanowiska
związku, właściwy organ administracji państwowej lub
samorządu terytorialnego informuje o tym związek na
piśmie, podając uzasadnienie swojego stanowiska. W
razie rozbieżności stanowisk związek może
przedstawić swoją opinię na posiedzeniu właściwej
komisji sejmowej, senackiej lub samorządu
terytorialnego.
- Związkom
zawodowym przysługuje prawo wyrażania publicznie opinii
na temat założeń lub projektów, o których mowa w
ust. 1, w środkach masowego przekazu, w tym także w
radio i telewizji.
Art. 20.
- Ogólnokrajowa
organizacja międzyzwiązkowa, a także ogólnokrajowy
związek zawodowy reprezentatywny dla pracowników
większości zakładów pracy mają prawo występowania z
wnioskami o wydanie lub zmianę ustawy albo innego aktu
prawnego w zakresie spraw objętych zadaniami związku
zawodowego. Wnioski dotyczące ustaw związek kieruje do
posłów lub organów mających prawo inicjatywy
ustawodawczej. W przypadku aktów prawnych niższego
rzędu wnioski kieruje się do organów uprawnionych do
ich wydania.
- Organ
państwowy, do którego został skierowany wniosek,
obowiązany jest w terminie 30 dni przedstawić
związkowi zawodowemu swoje stanowisko, a w razie
negatywnego stanowiska - także jego uzasadnienie.
Art. 21.
- Na zasadach
ustalonych odrębnymi przepisami związkom zawodowym
przysługuje prawo prowadzenia rokowań zbiorowych oraz
zawierania układów zbiorowych pracy, a także innych
porozumień przewidzianych przepisami prawa pracy.
- W
gałęziach pracy nie objętych układami zbiorowymi
regulacja warunków pracy i płacy wymaga konsultacji ze
związkami zawodowymi.
Art. 22.
- Ogólnokrajowa
organizacja międzyzwiązkowa, a także ogólnokrajowy
związek zawodowy reprezentatywny dla pracowników
większości zakładów pracy mają prawo wnoszenia
rewizji nadzwyczajnych w sprawach z zakresu prawa pracy i
ubezpieczeń społecznych, na zasadach i w trybie
określonych w Kodeksie postępowania cywilnego.
- Organizacjom
wymienionym w ust. 1 przysługuje prawo występowania do
Sądu Najwyższego z wnioskami o wyjaśnienie przepisów
prawa pracy i ubezpieczeń społecznych budzących
wątpliwości lub których stosowanie wywołało
rozbieżności w orzecznictwie.
Art. 23.
- Związki
zawodowe sprawują kontrolę nad przestrzeganiem prawa
pracy oraz uczestniczą, na zasadach określonych
odrębnymi przepisami, w nadzorze nad przestrzeganiem
przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
- Jeżeli w
sprawach, o których mowa w ust. 1, zdaniem związku
zawodowego postępowanie organu administracji państwowej
i samorządu terytorialnego lub pracodawcy jest niezgodne
z prawem lub narusza zasady sprawiedliwości, związek
może wystąpić do właściwego organu z żądaniem
spowodowania usunięcia we właściwym trybie
stwierdzonej nieprawidłowości.
Art. 24.
- Dochód z
działalności gospodarczej prowadzonej przez związki
zawodowe służy realizacji ich zadań statutowych i nie
może być przeznaczony do podziału pomiędzy ich
członków.
- Związki
zawodowe korzystają ze zwolnień podatkowych
przewidzianych dla stowarzyszeń.
Art. 25.
- Pracownikowi
powołanemu do pełnienia z wyboru funkcji związkowej
poza zakładem pracy, jeżeli z wyboru wynika obowiązek
wykonywania tej funkcji w charakterze pracownika,
przysługuje - na wniosek organizacji związkowej - prawo
do urlopu bezpłatnego.
11. Pracownikowi, który po urlopie
bezpłatnym stawi się do pracy w terminie przewidzianym
w art. 74 Kodeksu pracy, okres urlopu bezpłatnego wlicza
się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia
pracownicze.
12. Rada Ministrów określi, w drodze
rozporządzenia, tryb udzielania urlopu bezpłatnego oraz
zakres uprawnień przysługujących pracownikowi
korzystającemu z tego urlopu.
- Pracownik
ma prawo do zwolnienia od pracy zawodowej z zachowaniem
prawa do wynagrodzenia na czas niezbędny do wykonania
doraźnej czynności wynikającej z jego funkcji
związkowej poza zakładem pracy, jeżeli czynność ta
nie może być wykonana w czasie wolnym od pracy.
Rozdział
4
Zakładowa
organizacja związkowa
Art. 26.
Do zakresu
działania zakładowej organizacji związkowej należy w
szczególności:
- zajmowanie
stanowiska w indywidualnych sprawach pracowniczych w
zakresie unormowanym w przepisach prawa pracy,
- zajmowanie
stanowiska wobec pracodawcy i organu samorządu załogi w
sprawach dotyczących zbiorowych interesów i praw
pracowników,
- sprawowanie
kontroli nad przestrzeganiem w zakładzie pracy
przepisów prawa pracy, a w szczególności przepisów
oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
- kierowanie
działalnością społecznej inspekcji pracy i
współdziałanie z państwową inspekcją pracy,
- zajmowanie
się warunkami życia emerytów i rencistów.
Art. 27.
- Ustalanie
zasad wykorzystania zakładowego funduszu świadczeń
socjalnych, w tym podział środków z tych funduszy na
określone cele, wymaga uzgodnienia z zakładową
organizacją związkową.
- Przyznawanie
pracownikom świadczeń z funduszu, o którym mowa w ust.
1, dokonywane jest w uzgodnieniu z zakładową
organizacją związkową.
- System
wynagradzania i związane z nim regulaminy nagród i
premiowania są ustalane i zmieniane w uzgodnieniu z
zakładową organizacją związkową. Uprawnienia
związków zawodowych w zakresie tworzenia zakładowych
systemów wynagradzania określają odrębne przepisy.
- Zasady
współdziałania pracodawcy z zakładową organizacją
związkową w sprawie ustalania regulaminu pracy,
rozkładu czasu pracy i planu urlopów określają Kodeks
pracy i przepisy wydane na jego podstawie.
Art. 28.
Pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie związku
zawodowego informacji niezbędnych do prowadzenia działalności
związkowej, w szczególności informacji dotyczących warunków
pracy i zasad wynagradzania.
- Art. 29.
W razie uzasadnionego podejrzenia, że w zakładzie pracy
występuje zagrożenie dla życia lub zdrowia
pracowników, zakładowa organizacja związkowa może
wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o przeprowadzenie
odpowiednich badań, zawiadamiając o tym równocześnie
właściwego okręgowego inspektora pracy. Pracodawca
jest obowiązany w terminie 14 dni od dnia otrzymania
wniosku zawiadomić zakładową organizację związkową
o swoim stanowisku. W razie przeprowadzenia badań,
pracodawca udostępnia ich wyniki zakładowej organizacji
związkowej wraz z informacją o sposobie i terminie
usunięcia stwierdzonego zagrożenia.
- Zawiadomienie
zakładowej organizacji związkowej o odrzuceniu wniosku,
o którym mowa w ust. 1, lub niezajęcie przez
pracodawcę stanowiska wobec tego wniosku w terminie 14
dni od dnia jego złożenia upoważnia zakładową
organizację związkową do przeprowadzenia niezbędnych
badań na koszt pracodawcy. O zamiarze podjęcia badań,
ich zakresie oraz przewidywanych kosztach zakładowa
organizacja związkowa zawiadamia pracodawcę na piśmie
z co najmniej 14-dniowym wyprzedzeniem.
- Pracodawca
może w terminie 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia,
o którym mowa w ust. 2, zwrócić się do właściwego
okręgowego inspektora pracy o ustalenie celowości
zamierzonych badań lub ich niezbędnego zakresu.
Przeprowadzenie badań wbrew stanowisku inspektora pracy
zwalnia pracodawcę z obowiązku pokrycia kosztów tych
badań.
Art. 30.
- W
zakładzie pracy, w którym działa więcej niż jedna
organizacja związkowa, każda z nich broni praw i
reprezentuje interesy swych członków.
- Pracownik
nie zrzeszony w związku zawodowym ma prawo do obrony
swoich praw na zasadach dotyczących pracowników
będących członkami związku, jeżeli wybrana przez
niego zakładowa organizacja związkowa wyrazi zgodę na
obronę jego praw pracowniczych.
21.W indywidualnych sprawach ze stosunku
pracy, w których przepisy prawa pracy zobowiązują
pracodawcę do współdziałania z zakładową
organizacją związkową, pracodawca jest obowiązany
zwrócić się do tej organizacji o informację o
pracownikach korzystających z jej obrony, zgodnie z
przepisami ust. 1 i 2. Nieudzielenie tej informacji w
ciągu 5 dni zwalnia pracodawcę od obowiązku
współdziałania z zakładową organizacją związkową
w sprawach dotyczących tych pracowników.
- W sprawach
dotyczących zbiorowych praw i interesów pracowników
organizacje związkowe mogą tworzyć wspólną
reprezentację związkową.
- W sprawach
wymagających zawarcia porozumienia lub uzgodnienia
stanowiska z organizacjami związkowymi, organizacje te
przedstawiają wspólnie uzgodnione stanowisko. Sposób
ustalania i przedstawiania tego stanowiska przez
każdorazowo wyłanianą do tych spraw wspólną
reprezentację związkową określa porozumienie zawarte
przez organizacje związkowe.
- Jeżeli w
sprawie ustalenia regulaminu wynagradzania lub regulaminu
pracy albo planu urlopów, a także okresu
rozliczeniowego, o którym mowa w art. 129-4 § 2 zdanie
drugie i § 3 Kodeksu pracy, organizacje związkowe nie
przedstawią wspólnie uzgodnionego stanowiska w terminie
30 dni, decyzje w tych sprawach podejmuje pracodawca, po
rozpatrzeniu odrębnych stanowisk organizacji
związkowych.
- Przepis
ust. 5 nie dotyczy zawarcia lub zmiany zakładowej umowy
zbiorowej albo porozumienia o wprowadzeniu zakładowego
systemu wynagradzania i związanych z nimi regulaminów
nagród i premiowania oraz zasad wykorzystania
zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.
Art. 31.
- . Prawo do
zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy na okres
kadencji w zarządzie zakładowej organizacji związkowej
przysługuje:
1) częściowo jednemu pracownikowi w miesięcznym
wymiarze godzin równym liczbie członków zatrudnionych
w zakładzie pracy, gdy ich liczba jest mniejsza od 150,
2) jednemu pracownikowi, gdy związek liczy od 150 do 500
członków zatrudnionych w zakładzie pracy,
3) dwom pracownikom, gdy związek liczy od 501 do 1000
członków zatrudnionych w zakładzie pracy,
4) trzem pracownikom, gdy związek liczy od 1001 do 2000
członków zatrudnionych w zakładzie pracy,
5) kolejnemu pracownikowi za każdy rozpoczęty nowy
tysiąc, gdy zakładowa organizacja związkowa liczy
ponad 2000 członków zatrudnionych w zakładzie pracy,
6) w niepełnym wymiarze godzin i wtedy może ono być
udzielane większej liczbie pracowników, zgodnie z
zasadami zawartymi w punktach poprzedzających.
- W
zależności od wniosku zarządu zakładowej organizacji
związkowej zwolnienia od pracy, o których mowa w ust.
1, udzielane są z zachowaniem prawa do wynagrodzenia lub
bezpłatnie. Rada Ministrów określi, w drodze
rozporządzenia, tryb udzielania zwolnień od pracy oraz
zakres uprawnień przysługujących pracownikowi w czasie
tych zwolnień.
- Pracownik
ma prawo do zwolnienia od pracy zawodowej z zachowaniem
prawa do wynagrodzenia na czas niezbędny do wykonania
doraźnej czynności wynikającej z jego funkcji
związkowej, jeżeli czynność ta nie może być
wykonana w czasie wolnym od pracy.
Art. 32.
- Pracodawca
nie może bez zgody zarządu zakładowej organizacji
związkowej wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy
z pracownikiem będącym członkiem zarządu lub komisji
rewizyjnej zakładowej organizacji związkowej w czasie
trwania mandatu oraz w okresie roku po jego
wygaśnięciu.
- Pracodawca
nie może bez zgody zarządu zakładowej organizacji
związkowej zmienić jednostronnie warunków pracy lub
płacy na niekorzyść pracownika będącego członkiem
zarządu lub komisji rewizyjnej zakładowej organizacji
związkowej w okresie, o którym mowa w ust. 1, chyba że
dopuszczają to odrębne przepisy.
- Ochrona
przewidziana w ust. 1 i 2 przysługuje członkom komitetu
założycielskiego przez okres 6 miesięcy od dnia
utworzenia komitetu założycielskiego.
- Przepisy
ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do pracownika
pełniącego z wyboru funkcję w organach organizacji
związkowych działających poza zakładem pracy, z tym,
że zgodę, o której mowa w tych przepisach, wyraża
właściwy statutowo organ tej organizacji związkowej, w
której pracownik pełni lub pełnił swoją funkcję.
Art. 33.
Pracodawca obowiązany jest na warunkach określonych w umowie
udostępnić zakładowej organizacji związkowej pomieszczenia i
urządzenia techniczne niezbędne do wykonywania działalności
związkowej w zakładzie pracy.
Art. 34.
Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się odpowiednio do
międzyzakładowej organizacji związkowej obejmującej swoim
działaniem zakład pracy.
Rozdział
5
Odpowiedzialność
za naruszenie przepisów ustawy
Art. 35.
1. Kto w związku z zajmowanym stanowiskiem lub pełnioną
funkcją:
1)
przeszkadza w utworzeniu zgodnie z prawem organizacji
związkowej,
2) utrudnia
wykonywanie działalności związkowej prowadzonej zgodnie z
przepisami ustawy,
3)
dyskryminuje pracownika z powodu przynależności do związku
zawodowego, pozostawania poza związkiem zawodowym lub
wykonywania funkcji związkowej
- podlega karze
grzywny.
2. Tej samej
karze podlega ten, kto w związku z pełnioną funkcją
związkową kieruje działalnością sprzeczną z ustawą.
3.
Odpowiedzialność za kierowanie nielegalnym strajkiem określa
ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych.
Art. 36.
- Sąd
rejestrowy w razie stwierdzenia, że organ związku
zawodowego prowadzi działalność sprzeczną z ustawą,
wyznacza termin co najmniej 14 dni na dostosowanie
działalności tego organu do obowiązującego prawa.
Postępowanie wszczyna się na wniosek właściwego
prokuratora wojewódzkiego.
- W razie
bezskutecznego upływu terminu przewidzianego w ust. 1,
sąd rejestrowy może:
1) orzec grzywnę wobec poszczególnych członków organu
związkowego w wysokości określonej w art. 163 § 1
Kodeksu postępowania cywilnego,
2) wyznaczyć władzom związku termin przeprowadzenia
nowych wyborów do organu związku wymienionego w ust. 1,
pod rygorem zawieszenia działalności tego organu.
- Jeżeli
środki określone w ust. 2 okażą się bezskuteczne,
sąd rejestrowy, na wniosek Ministra Sprawiedliwości,
orzeka o skreśleniu związku zawodowego z rejestru
związków zawodowych. Od tego orzeczenia przysługuje
środek odwoławczy do sądu apelacyjnego.
- Do spraw, o
których mowa w ust. 1-3, stosuje się odpowiednio art.
18.
- Związek
zawodowy skreślony prawomocnym orzeczeniem z rejestru
związków zawodowych w myśl ust. 3 jest obowiązany
niezwłocznie zaprzestać swej działalności, a w
terminie najpóźniej trzech miesięcy od uprawomocnienia
się tego orzeczenia dokonać swojej likwidacji w sposób
przewidziany w statucie.
Rozdział
6
Przepisy
szczególne
Art. 37.
Spory między związkami zawodowymi a pracodawcami i ich
organizacjami dotyczące interesów pracowniczych rozwiązywane
są na zasadach określonych w odrębnej ustawie.
Art. 38.
Przepisy ustawy dotyczące związków stosuje się odpowiednio do
organizacji związkowych, o których mowa w art. 11 ust. 1 i 2, z
wyłączeniem przepisu art. 12 ust. 1 w części dotyczącej
liczby założycieli związku, a w części dotyczącej liczby
członków związku przepisu art. 17 ust. 1 pkt 3.
Art. 39.
- W
zakładach pracy mogą być tworzone pracownicze kasy
zapomogowo-pożyczkowe lub spółdzielcze kasy
oszczędnościowo-kredytowe, których członkami mogą
być pracownicy, emeryci i renciści bez względu na
przynależność związkową. Nadzór społeczny nad tymi
kasami sprawują związki zawodowe.
- Spółdzielcze
kasy oszczędnościowo-kredytowe gromadzą środki
pieniężne swoich członków, udzielają im pożyczek
oraz prowadzą dla nich inne usługi finansowe.
Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe
posiadają osobowość prawną.
- Działalność,
o której mowa w ust. 2, jest działalnością
niedochodową. Do kas oszczędnościowo-kredytowych w
zakresie nie uregulowanym ustawą stosuje się
odpowiednio przepisy ustawy - Prawo spółdzielcze.
- Pracownicze
kasy zapomogowo-pożyczkowe mogą przekształcać się w
spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe.
- Rada
Ministrów określi w drodze rozporządzenia
szczegółowe zasady organizowania i działania kas, o
których mowa w ust. 1, obowiązki zakładów pracy w tym
zakresie, a także szczegółowe zasady przekształcania
pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych w
spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe.
Rozdział
7
Zmiany
w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe i
końcowe
Art. 40.
W ustawie z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku
obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. z 1988 r. Nr 30,
poz. 207, z 1989 r. Nr 20, poz. 104, Nr 29, poz. 154 i Nr 34,
poz. 178 oraz z 1990 r. Nr 30, poz. 179, Nr 34, poz. 198, Nr 55,
poz. 319 i Nr 78, poz. 462) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 74:
a)
dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1,
b) dodaje
się ust. 2 w brzmieniu:
"2.Żołnierze
w czynnej służbie wojskowej nie mogą tworzyć i
wstępować do związków zawodowych ani brać czynnego
udziału w działalności związków zawodowych, których
byli członkami w chwili powołania do tej służby.";
2) po art. 154
dodaje się art. 154 a w brzmieniu:
"Art. 154a.
Junacy odbywający zasadniczą służbę w obronie cywilnej nie
mogą tworzyć i wstępować do związków zawodowych ani brać
czynnego udziału w działalności związków zawodowych,
których byli członkami w chwili powołania do tej
służby."
Art. 41.
W ustawie z dnia 30 czerwca 1970 r. o służbie wojskowej
żołnierzy zawodowych (Dz. U. Nr 16, poz. 134, z 1972 r. Nr 53,
poz. 341 i 342, z 1974 r. Nr 24, poz. 142 i Nr 47, poz. 282, z
1979 r. Nr 15, poz. 97, z 1983 r. Nr 16, poz. 78, z 1989 r. Nr
20, poz. 104, Nr 34, poz. 178 i Nr 35, poz. 192 oraz z 1990 r. Nr
4, poz. 19) po art. 48 dodaje się art. 48a w brzmieniu:
"Art. 48a.
1. Żołnierzom zawodowym nie przysługuje prawo tworzenia
i wstępowania do związków zawodowych. Obowiązkiem Państwa
jest zagwarantowanie żołnierzowi zawodowemu godziwych warunków
służby i uposażenia.
2. Z chwilą powołania do zawodowej służby wojskowej
ustaje dotychczasowe członkostwo w związkach zawodowych".
Art. 42.
W ustawie z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów
państwowych (Dz. U. Nr 31, poz. 214, z 1984 r. Nr 35, poz. 187,
z 1988 r. Nr 19, poz. 132, z 1989 r. Nr 4, poz. 24 i Nr 34, poz.
178 i 182 oraz z 1990 r. Nr 20, poz. 121 i Nr 51, poz. 300)
wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 40:
a) w ust. 1
wyrazy "pracowników urzędów państwowych"
skreśla się,
b) ust. 2
otrzymuje brzmienie:
"2.Rada
Ministrów w drodze rozporządzenia określa stanowiska, o
których mowa w ust. 1.",
2) art. 41
skreśla się.
Art. 43.
W ustawie z dnia 20 czerwca 1985 r. - Prawo o ustroju sądów
powszechnych (Dz. U. z 1990 r. Nr 23, poz. 138, Nr 34, poz. 198,
Nr 53, poz. 306 i Nr 89, poz. 517) dział VI skreśla się.
Art. 44.
W ustawie z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (Dz. U. z 1991
r. Nr 25, poz. 103) rozdział 7 skreśla się.
Art. 45.
- Nieruchomości
Zrzeszenia Związków Zawodowych wraz z ich
wyposażeniem, przekazane na zasadach i w trybie
określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 61
ust. 2 ustawy, o której mowa w art. 48 ust. 1 niniejszej
ustawy, podlegają podziałowi, w równych częściach,
pomiędzy Niezależny Samorządny Związek Zawodowy
"Solidarność" i Ogólnopolskie Porozumienie
Związków Zawodowych.
- Czynności
prawne przekraczające zakres zwykłego zarządu
majątkiem, którego dotyczy ust. 1, są nieważne a
dokonane w drodze tych czynności przeniesienia praw do
składników majątkowych są bezskuteczne, korzyści
zaś uzyskane przez osoby trzecie w wyniku tych
czynności podlegają zwrotowi na rzecz uszczuplonego
majątku, o jakim mowa w tym przepisie.
- Minister
Pracy i Polityki Socjalnej, w terminie do dnia 30 czerwca
1997 r., w oparciu o inwentaryzację nieruchomości, o
których mowa w ust. 1, określi w drodze rozporządzenia
wykazy nieruchomości, które od dnia wejścia w życie
rozporządzenia stanowić będą wyłączną własność
Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego
"Solidarność" lub Ogólnopolskiego
Porozumienia Związków Zawodowych; wykazy te stanowić
będą podstawę do ujawnienia prawa własności w
księgach wieczystych.
- Minister
Pracy i Polityki Socjalnej w rozporządzeniu, o którym
mowa w ust. 3, określi ponadto szczegółowe zasady i
tryb:
1) przeniesienia praw do nieruchomości podlegających
podziałowi, o którym mowa w ust. 1,
2) rozliczeń związanych z tym podziałem, jeżeli
wartość poszczególnych nieruchomości nie pozwoli na
równy ich podział.
- Inwentaryzację,
o której mowa w ust. 3, przeprowadzi komisja powołana
przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej.
- Minister
Pracy i Polityki Socjalnej dokona, w drodze decyzji,
rozliczeń, o których mowa w ust. 4 pkt 2.
- Rozporządzenie,
o którym mowa w ust. 3 i 4, Minister Pracy i Polityki
Socjalnej wyda po zasięgnięciu, w trybie określonym w
art. 19 ust. 2, opinii Niezależnego Samorządnego
Związku Zawodowego "Solidarność" i
Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych.
Art. 46.
Rejestracja organizacji związkowych dokonana przed dniem
wejścia w życie ustawy zachowuje moc prawną.
Art. 47.
Pracownikom pełniącym z wyboru funkcje w zarządzie zakładowej
organizacji związkowej, korzystającym w dniu wejścia w życie
ustawy ze zwolnienia od pracy na podstawie dotychczasowych
przepisów, przysługuje prawo do dalszego korzystania ze
zwolnienia od pracy na warunkach określonych tymi przepisami,
nie dłużej jednak niż do dnia 30 czerwca 1993 r.
Art. 48.
- Traci moc
ustawa z dnia 8 października 1982 r. o związkach
zawodowych (Dz. U. z 1985 r. Nr 54, poz. 277, z 1988 r.
Nr 11, poz. 84, z 1989 r. Nr 20, poz. 105 i z 1990 r. Nr
30, poz. 179).
- Do czasu
wydania rozporządzenia Rady Ministrów, o którym mowa w
art. 39 ust. 5 niniejszej ustawy, pozostają w mocy
przepisy wydane na podstawie art. 58 ustawy wymienionej w
ust. 1.
Art. 49.
Ustawa wchodzi w
życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.